Op 1 januari 2023 is er een wijziging van de regels voor het verkrijgen van gezag ingevoerd. De nieuwe wet is gericht op het feit dat bijna de helft van de kinderen wordt geboren uit ouders die niet gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. Voor deze ouders wordt het proces van het verkrijgen van gezamenlijk gezag over hun kinderen vereenvoudigd. In dit blog vertellen we er meer over.
De situatie vóór 01 januari 2023
Vóór 01 januari 2023 betekende het erkennen van het kind door de ongehuwde of niet-geregistreerde partner niet automatisch dat deze persoon samen met de moeder het gezamenlijk ouderlijk gezag had. Een extra stap was vereist om dit te verkrijgen: namelijk het aanvragen van gezamenlijk ouderlijk gezag bij de rechtbank. Als de moeder niet meewerkte, kon een procedure bij de rechtbank worden gestart om het gezamenlijk ouderlijk gezag te bewerkstelligen.
Dat deze extra handeling voor het verkrijgen van het gezamenlijk ouderlijk gezag vaak werd vergeten, was een veelvoorkomend probleem. In de meeste gevallen kwamen ongehuwde of niet-geregistreerde partners er pas achter dat ze niet belast waren met het ouderlijk gezag nadat de relatie was verbroken. Hierdoor was alleen de moeder bevoegd om beslissingen te nemen over zaken als schoolkeuze of medische behandeling.
De situatie vanaf 01 januari 2023
De nieuwe wet maakt het niet langer nodig om het ouderlijk gezag via een rechter te regelen als u niet gehuwd bent of geen geregistreerd partnerschap heeft. Wanneer u als partner van de moeder uw kind erkent bij de gemeente, heeft u automatisch ouderlijk gezag. Dit kan gedaan worden bij de aangifte van de geboorte in uw gemeente.
Deze wijziging sluit beter aan bij de verschillende samenlevingsvormen van tegenwoordig en beschermt het belang van het kind op een beter manier. Het onderscheid tussen kinderen geboren uit gehuwde of ongehuwde ouders wordt door de nieuwe wet opgeheven en bestaande problemen uit de oude wet worden hierdoor verholpen.
Waarom is de wet Gezamenlijk gezag door erkenning aangepast?
De initiatiefnemers van dit wetsvoorstel zijn van mening dat de huidige wetgeving niet goed meer aansluit op de behoefte van de veranderende samenleving, waarbij verschillende samenlevingsvormen steeds gangbaarder zijn geworden. Ongehuwden en niet-geregistreerde partners zullen bij de inwerkingtreding van deze wet automatisch belast zijn met het gezamenlijk gezag bij de erkenning van het kind. Daar komt bij dat Nederland op dit punt nog veel achterbleef bij andere landen en dat ons stelsel niet voldeed aan het VN-verdrag en kinderrechtenverdragen. Door deze wetswijziging wordt gepoogd beter tegemoet te komen aan de belangen van het kind.
Waarom is gezamenlijk gezag belangrijk?
Het is belangrijk dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor het opvoeden en verzorgen van hun kinderen en dat ze het gezag over hen gezamenlijk uitoefenen. Dit is bijvoorbeeld noodzakelijk in situaties zoals het melden van een verhuizing, het aanvragen van een reisdocument, reizen met een minderjarige naar het buitenland, inschrijven op school of kinderdagverblijf, nemen van medische beslissingen of het bekijken van het medische dossier van het kind. Daarnaast is gezamenlijk gezag ook belangrijk voor het juist bepalen van toeslagen én in het geval van het overlijden van een ouder met gezag.
Uitzonderingen
Er gelden wel een aantal uitzonderingen. Als er sprake is van een voogd, die met de voogdij over het kind is belast, kan er geen automatisch gezag ontstaan. Het gezag ligt dan bij een derde. Als er al twee ouders zijn met het gezamenlijk gezag, is het ook niet mogelijk om met een ander gezamenlijk gezag uit te oefenen. Het gezamenlijk gezag ontstaat dan niet van rechtswege door erkenning.
Alsjeblieft, jouw checklist!
Hieronder kun je de checklist van Scheidingsprofs gratis downloaden.
