Wanneer mag een kind kiezen bij een echtscheiding?

Veel ouders die een conflict hebben over de omgangsregeling of de hoofdverblijfplaats van hun minderjarige kinderen beweren: “Als mijn kind 12 jaar is, mag hij/zij zelf kiezen waar hij/zij wil wonen.” Helaas is dit een groot misverstand. Daarom vertellen we in deze blog meer over wanneer een kind mag kiezen bij een echtscheiding.

Wanneer mag een kind zelf beslissen?

Kinderen worden op hun 18e verjaardag meerderjarig. Pas vanaf dat moment mogen ze alle beslissingen zelf nemen en zijn ze vrij om te gaan en staan waar ze willen. Dat betekent dat ze dan ook zelf mogen kiezen bij welke ouder ze willen wonen (of ergens anders) en hoe vaak ze hun ouders bezoeken.
Tot 18 jaar zijn kinderen minderjarig. Beslissingen die betrekking hebben op de minderjarige, kunnen enkel worden genomen door degene die het gezag over het kind uitoefent. De term gezag omvat het ouderlijk gezag en voogdij. Gezag wordt door maximaal 2 personen uitgeoefend.

Waar komt het misverstand vandaan?

Dit hardnekkige misverstand komt voort uit het feit dat kinderen vanaf 12 jaar door een rechter in de gelegenheid worden gesteld om hun mening kenbaar te maken, in rechtszaken die hen betreffen. Volgens de wet moet de rechter in zaken betreffende minderjarige kinderen vanaf 12 jaar het kind de gelegenheid geven om zijn of haar mening te uiten. Dit wordt ook wel een kinderverhoor of kindgesprek genoemd. Tijdens het kindgesprek mogen de ouders niet aanwezig zijn en krijgen de kinderen de kans om hun eigen mening, wensen en ideeën te uiten. Het gesprek duurt ongeveer 10 minuten. Na afloop bespreekt de rechter samen met het kind welke informatie hij of zij wel en niet mag doorgeven aan de ouders. Het is niet verplicht om naar het gesprek te gaan; het is ook mogelijk om een brief te sturen naar de rechter.

Als de rechter de kinderen en daarna de ouders heeft ‘gehoord’, neemt hij of zij een beslissing. De rechter houdt daarbij rekening met de mening/wensen van de kinderen, maar de rechter zal deze mening niet klakkeloos overnemen. De rechter moet namelijk alle belangen afwegen en op basis daarvan een beslissing nemen die het meest toekomt aan de belangen van de kinderen. Dit kan ook betekenen dat de beslissing afwijkt van de mening/wensen van de kinderen.

Kinderen laten kiezen bij welke ouder ze willen wonen is schadelijk

Los van het feit dat kinderen vanaf 12 jaar niet mogen kiezen, is het erg schadelijk voor kinderen om de keuze bij hen neer te leggen. Het idee achter het misverstand is namelijk vaak dat kinderen vanaf 12 jaar mogen kiezen bij welke ouder ze gaan wonen en of ze nog wel of niet naar de andere ouder gaan.
Een dergelijke keuze betekent voor de kinderen dat ze moeten kiezen tussen de beide ouders en dat is voor kinderen een onmogelijke keuze. Een kind is immers ontstaan uit de beide ouders en ontleent daarmee zijn/haar identiteit aan beide ouders. Een kind bestaat dus uit beide ouders. Een keuze tussen die ouders gaat gepaard met het negeren van de ouder voor wie niet wordt gekozen. Het maken van een keuze betekent dus ook dat het kind een deel van zichzelf moet verloochenen. Daarmee voelt het voor een kind alsof het verscheurd wordt.

Een bijzonder curator voor een kind

Soms is er sprake van een groot belangenconflict tussen de ouders en de kinderen. Bijvoorbeeld wanneer de kinderen het niet eens zijn met de omgangsregeling of een andere school willen kiezen. In deze gevallen kan de rechter een bijzonder curator benoemen voor het kind. Hieraan zijn echter een aantal vereisten verbonden. Zo dient er sprake te zijn van een wezenlijk belangenconflict tussen beide partijen. Het gaat bijvoorbeeld dus niet om de hoogte van het zakgeld of de bedtijden. Daarnaast dient het geschil te zien op aangelegenheden betreffende de verzorging en opvoeding dan wel het vermogen van de minderjarige kinderen. De bijzonder curator komt dan op voor de belangen van de kinderen en brengt een advies uit aan de rechter.

Wil je meer weten over wanneer je kind eigen keuzes mag gaan maken of heb je andere vragen? Uiteraard kunnen de mediators van Scheidingsprofs jullie hierin persoonlijk adviseren en ondersteunen. Neem gerust contact met ons op om vrijblijvend af te stemmen wat we voor jullie kunnen betekenen hierin.