Als jij of je partner besloten heeft om niet meer samen te willen wonen sta je voor een aantal keuzes die gemaakt moeten worden. Als je ooit een samenlevingscontract opgesteld en getekend hebt voordat je samen ging wonen zijn veel van deze keuzes al gemaakt en eenvoudig terug te vinden. Maar hoe gaat het als je stopt met samenwonen zonder dat je ooit een samenlevingscontract getekend hebt?

Waarom stel je een samenlevingscontract op?

Veel stellen in Nederland besluiten om samen te gaan wonen zonder te trouwen of te kiezen voor een geregistreerd partnerschap. Tijdens het samenwonen maakt het weinig verschil welke juridische relatie jullie hebben tot elkaar, maar als er besloten wordt om uit elkaar te gaan sta je opeens voor veel keuzes. In de tijd dat je samenwoont neem je veel beslissingen die invloed hebben op de financiële situatie van jullie beiden. Als je niet getrouwd bent en niet gekozen hebt voor geregistreerd partnerschap moet je eigenlijk zelf afspraken maken over de toekomst.

In Nederland gaan veel mensen samenwonen zonder deze afspraken te maken. Als je deze afspraken wel maakt kun je deze verwerken in een samenlevingscontract. In dit contract kun je afspraken maken over de verdeling van de kosten zoals boodschappen, kleding of woonlasten. Ook worden er vaak afspraken gemaakt over hoe er omgegaan wordt met (gezamenlijke) bankrekeningen en de verdeling van de kosten voor het verzorgen en opvoeden van de kinderen. Dit zijn allemaal afspraken die van belang zijn tijdens het samenwonen.

In het samenlevingscontract kun je verder ook nog vastleggen hoe je met zaken omgaat als je uit elkaar gaat. Je kunt afspreken hoe de bezittingen verdeeld worden nadat je niet meer met elkaar samenwoont, en je kunt met een verblijvingsbeding vastleggen dat als jij of je partner komt te overlijden de ander de gemeenschappelijke bezittingen mag houden.

Een samenlevingscontract kun je zelf maken of laten opstellen bij een notaris. In het samenlevingscontract kun je kiezen of je de relatie formeel op papier wil vastleggen. Er zijn wel voorwaarden verbonden aan het afsluiten van een samenlevingscontract. Je moet beiden ouder dan 18 jaar zijn en je mag niet onder curatele staan. Het kan vooral voor financiële zaken belangrijk zijn om het contract op te stellen. Zo is het contract verplicht als je een partnerpensioen wilt ontvangen en kan het gevolgen hebben voor de belasting die je samen betaalt.

Wat als je geen contract hebt opgesteld?

Als je geen contract hebt opgesteld zul je de gevolgen vooral ondervinden als je uit elkaar gaat. Er komen dan veel zaken waar beslissingen over genomen moeten worden waar je het samen eens over moet worden. De belangrijkste zaken zijn de verdeling van de woning en hoe er omgegaan wordt met eventuele kinderen. Je moet besluiten of er alimentatie betaald moet worden en welke regeling je treft over wie er voor de kinderen gaat zorgen. De Nederlandse wet kan je hierbij niet helpen, want er staan geen specifieke regels in de wet over hoe en welke afspraken samenwoners moeten maken als ze uit elkaar gaan.

Bij het uit elkaar gaan zal één van jullie, of jullie beiden, op zoek moeten gaan naar een nieuwe woning. Bij een koopwoning moet eerst bepaald worden wie van jullie beiden in het huis kan blijven wonen. Bij een koopwoning staat er iemand als eigenaar geregistreerd in het kadaster. Als een van jullie als eigenaar geregistreerd staat kan deze in het huis blijven wonen. Als het huis op de naam van jullie beiden geregistreerd staat kan een van jullie de ander uitkopen. Om dat te doen moet er een bedrag bepaald worden op basis van de marktwaarde met daarin de nog openstaande hypotheekschuld verwerkt. Mocht geen van beiden de ander uit willen kopen moet de woning verkocht worden en wordt de opbrengst verdeeld. Bij een huurwoning kun je zelf besluiten wie er in de woning mag blijven wonen.

Om te bepalen wie welke spullen mag houden moet er gekeken worden wie de eigenaar is van deze spullen. Omdat je niet overal je bonnetjes van hebt bewaard of niet meer weet wie het gekocht heeft worden de spullen beschouwd als gemeenschappelijk bezit. Je moet dan zelf de spullen verdelen.

Het is aan te raden om wel te kiezen voor een samenlevingscontract. Als je besluit om niet meer samen te wonen is het fijn om terug te kunnen grijpen op eerder gemaakte afspraken. Als je samen in een koopwoning woont of samen kinderen hebt komen er moeilijke beslissingen op je af wanneer je uit elkaar gaat. Daarnaast heb je nergens recht op als degene waarmee je samenwoont overlijdt en je geen samenlevingscontract hebt. Er is dan ook geen manier om ervoor te zorgen dat je recht hebt op bepaalde spullen of de woning.