Afhankelijk van de leeftijd van je kinderen maken ze een scheiding anders mee. Hele jonge kinderen hebben misschien nog niet zo goed door wat een scheiding nou precies inhoudt, en wat er gaat gebeuren. Vaak voelen ze echter wel aan dat er iets verandert. Als ouder kan het lastig zijn om goed in te schatten hoe je de scheiding aan een jong kind uitlegt. Er zijn diverse dingen om rekening mee te houden in de verschillende levensfases. Daarom hebben wij ons advies ingedeeld in de verschillende levensfases.
0-2 jaar
Tijdens deze fase is je kind heel afhankelijk van de mensen om hem heen en begint hij zich te hechten aan de ouders. Het kind heeft in deze fase veel belang bij een veilige en warme omgeving. Je probeert je kind te leren kennen en te begrijpen wat hij nodig heeft. Door in een veilige omgeving opgevoed te worden, kan het kind zich later beter hechten aan anderen en vol zelfvertrouwen nieuwe situaties in gaan.
Voor een kind in deze situatie is de plotselinge afwezigheid van één ouder het moeilijkst. In deze fase begrijpt je kind niet wat er gebeurt, maar kan hij wel de gevoelens en het gedrag aanvoelen. Probeer zoveel mogelijk te zorgen voor een warme en veilige omgeving, ondanks de moeilijke situatie. Hoewel jullie misschien niet meer samen zijn, is het voor je kind wel erg fijn als jullie nog steeds goed samen voor de baby kunnen zorgen. Creëer een goede samenwerking met je ex-partner. In de ideale situatie ben je allebei veel betrokken, zorgen jullie beide goed voor het kind en geven jullie veel liefde.
2-3 jaar
Je kind is nu in een fase waarbij hij de wereld gaat ontdekken. Verkenning en nieuwe dingen zijn hierbij heel belangrijk. Om een goede band op te bouwen met beide ouders is het belangrijk dat beiden veel aanwezig zijn in het leven van het kind. Zo maakt je kind met beide ouders nieuwe dingen mee, en ben je allebei aanwezig voor de belangrijke mijlpalen in het leven.
In deze fase kun je vaak een gesprekje voeren met je kind over wat er gaat gebeuren. Zorg ervoor dat je op ooghoogte zit en beiden bij het gesprek bent. Je kunt met eenvoudige woorden en zinnen uitleggen dat papa en mama niet meer verliefd zijn, en een van jullie in een nieuw huis gaat wonen. Omdat het tijdsbesef op deze leeftijd nog niet ontwikkeld is, moet de boodschap niet te vroeg of te laat worden gebracht. Je kunt dit het beste enkele dagen voor de verhuizing doen. Om het begrijpbaarder te maken voor je kind kun je ook gebruik maken van een boekje, of een toneelstukje opvoeren met knuffels. Door er een verhaaltje van te maken wordt het makkelijker om te begrijpen.
4-5 jaar
Op deze leeftijd is vaak mogelijk om met eenvoudige woorden en zinnen uit te leggen wat er gaat gebeuren. Je kunt ook in deze leeftijdscategorie gebruik maken van een verhaaltje om de situatie duidelijker te maken. Kinderen van deze leeftijd zijn vaak in staat om vragen te stellen over wat gebeurt. Vertel altijd dat beide ouders altijd van het kind houden en dat dit niet zal veranderen.
Naast deze adviezen per leeftijdscategorie, zijn er ook nog een paar algemene tips. Deze gelden voor alle scheidingen waar kinderen bij betrokken zijn.
Hou vast aan de gewoonten van het kind
In deze leeftijdsfase is het belangrijk om rituelen in stand te houden. Deze bieden je kind houvast en zorgen ervoor dat de rust bewaard wordt. Maak bijvoorbeeld geen plotselinge veranderingen in de ochtend- of avond routine. Er veranderen al genoeg dingen tijdens een scheiding, door de basis gelijk te houden kan je kind makkelijker wennen aan alle andere veranderingen.
Communiceer goed met andere belangrijke personen in het leven van jouw kind
De opvoeding gebeurd vaak niet door alleen de ouders van een kind. Het is ook raadzaam om de juf of meester op school te vertellen wat er gaande is. Zij kunnen je kind in de gaten houden en erop letten of zijn gedrag verandert. Merkt een juf of meester dat het kind de scheiding niet goed kan verwerken? Dan kan het soms fijn zijn om hulp in te schakelen. Er zijn verschillende programma’s die kinderen hulp bieden met het verwerken van een scheiding.
Je zou ook kunnen denken aan de grootouders of vrienden die vaak op jouw kind passen. Doordat iedereen goed op de hoogte is, zijn ze ook beter voorbereid op gedragsveranderingen van het kind.
Hebben jullie minderjarige kinderen? Onze scheidingsprofs zijn ervaren in het begeleiden van scheidingen waar kinderen bij betrokken zijn. Bekijk hier ‘Scheiden en kinderen‘.